Çifte Minareli Medrese!

13. yüzyılın sonlarında inşa edilen Çifte Minareli Medrese, Selçuklu medeniyetinin günümüze ulaşan en önemli eserlerinden biri ve aynı zamanda Erzurum'un sembolüdür.

Medresenin özellikle taç kapısında bulunan bezemeler, Selçuklu taş süslemesindeki derinliği ve estetik anlayışı gösterir. Burada yer alan palmet ve rumi motifleri, Selçuklular'ın simgesi olan çift başlı kartal ile hayat ağacı figürleri dikkat çekicidir. Medresenin, efsanelere konu olan yarım minareleri de çinileri ile göz kamaştırmaktadır. Çifte Minareli Medrese; döneminin en önemli üniversitelerinden biridir. Avlunun güneyinde yer alan kümbet de o dönemde yapılan en büyük türbe unvanına sahiptir.

Avlunun her iki tarafında öğrenci ve öğretmen odaları sıralanmaktadır. Medresenin zemin katında on dokuz, birinci katında ise on sekiz odası bulunmaktadır. Girişin batısın­daki kare mekân, mescid olarak kullanılmıştır. Güneyde ana ey­vanla birleşen, altında mumyalığı bulunan kümbet, Anadolu'da çağdaşları arasındaki en büyük türbe olma özelliğine sahiptir. Gövdesi on iki köşeli olan kümbet, dıştan külah, içten kubbe ile örtülüdür. Saçağı, süsleme şerit ve silmelerle bezenmiştir.

Medrese'nin özellikle taç kapısında bu­lunan bezemeler, Selçuklu taş süsle­mesindeki derinliğin ve estetik anla­yışın muhteşem örneklerini oluştur­maktadır. Bezemelerde ağırlıklı olarak bitkisel öğeler kullanılmıştır. En çok palmet ve rumi motifleri kullanılırken, her ikisinin de birbiri ile uyumu dikkat çekmektedir.

Taç kapının batı tarafına; Orta Asya Türklerinin simgesi olan çift başlı kar­tal, ağzı açık iki yılan ve dilimli yaprak­tan oluşan hayat ağacı işlenmiştir. Doğu tarafında bulunan simetriğinde ise yaprak ve kartal işlemesi yer alma­ maktadır.

Taç kapının iki yanında yük­selen sırlı tuğla ve tuğla ile örülü, motiflerle bezeli minareler göz ka­maştırıcı bir estetik anlayışı sun­maktadır. Minareler, şerefelere kadar yapılmıştır. Minarelerde, turkuaz rengiyle dikkat çeken panonun içinde Arapça "Allah" yazmaktadır.

Osmanlı padişahlarından 4. Murad'ın emri ile bir süre "Top­hane" olarak, daha sonra da "Kışla" olarak kullanılan medrese, 1942-1967 yılları arasında Erzurum Müzesi, günümüzde ise hem müze hem de resim sergi salonu olarak hizmet vermektedir.

Kaynak: Erzurum Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü