Mağara, Jura-Kretase yaşlı kireçtaşları içinde oluşmuş, havalandırma bölgesinde gelişmiş ve bugün itibariyle ihtiyarlık safhasına ulaşmış fosil bir mağaradır.

Elmalı Mağarası, İspir ilçesine bağlı Maden Köprübaşı Beldesi'ne yaklaşık 1,5 km mesafedeki Elmalı Mahallesi sınırları içinde yer almaktadır. Belde İspir'e 17 km, Erzurum'a ise 124 km uzaklıkta bulunmaktadır.

Elmalı Mağarası, ülkemizin henüz tam olarak incelenmemiş mağaralarından biridir. Şu ana kadar mağaranın aydınlık ve yarı aydınlık bölümlerine dair bazı gözlemler yapılmıştır. Ulaşılan son noktadan ileriye doğru alçalarak devam eden mağaranın sadece girişten itibaren yaklaşık 400 metrelik bölümüne ulaşılmıştır. Mağaranın diğer bölümlerine donanım yetersizliği, çökme tehlikesi, yarasa yoğunluğu, zifiri karanlık, zeminin kaygan oluşu gibi nedenler ve olası tehlikeler yüzünden girilememiştir. Süreç içinde yeni teçhizat ve donanımlı bir ekiple mağaranın girilemeyen bölümlerine de ulaşılması hedeflenmektedir.

Elmalı Mağarası, Jura-Kretase yaşlı kireçtaşları içinde oluşmuş, havalandırma bölgesinde gelişmiş ve bugün itibariyle ihtiyarlık safhasına ulaşmış fosil bir mağaradır

Yatay yönde gelişme gösteren ve basamaklı bir galeri sistemine sahip olan mağaranın giriş yerine göre derinliği 17 metredir. Mağarada toplam 8 adet salon ve bunların tabanında çamurlaşmış sığ su birikintisi bulunmaktadır. Mağara damlataşı oluşumları bakımından zengindir.

Elmalı Mağarasında tespit edilen tek tür yarasalar olmuştur

Elmalı mağarasının girişi kanatlı hayvanlar, kemirgenler ve sürüngenler dışında kurt, çakal, ayı gibi hayvanların tırmanmasına uygun değildir. Mağarada tespit edilen tek tür yarasalar olmuştur. Galerilerdeki kalın dışkı tabakasından yola çıkarak yarasaların çok uzun zamandan beri bu mağarada yaşadığı anlaşılmaktadır.

Mağarayı ziyaret etmek isteyenlerin Elmalı Mahallesi sakinlerinden yardım almaları tavsiye edilmektedir. Çünkü, birbirine benzeyen yan galeriler yüzünden bazı ziyaretçilerin çıkış noktasını bulmakta zorluk yaşadığı görülmüştür.

Kaynaklar: Erzurum Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü / Çetin Bayram