Kadına Yönelik Şiddetin Görünmeyen Yüzü: Gelin Kaynana Çatışması Erzurum Araştırması

Gelin kaynana ilişkisinin çatışmaya dönüşmesi ile ortaya çıkan kadına yönelik şiddet eylemleri

Kadına yönelik şiddet eylemleri her türlü yasal ve sosyal gelişmelere rağmen ne yazık ki yaygın bir şekilde görülmektedir. Şiddetin gerçekleşmesinin birçok sebebi bulunmaktadır. Bunlar: ekonomik sorunlar, alkol başta olmak üzere kötü alışkanlıklar, şiddetli geçimsizlik vb. Bu sebepler şiddet eylemleri için genel geçer özellikleri ifade etmektedir. Ancak şiddetin evlenme biçimi ve aile içi ilişkilerle ele alındığında yeni bir sebepler de ortaya çıkmaktadır. Bunlardan en dikkat çekici olanı gelin kaynana ilişkisinin çatışmaya dönüşmesi ile ortaya çıkan kadına yönelik şiddet eylemleridir. Burada şiddetin kültürel boyutu ile evlenme biçimleri üzerinden gelin kaynana ilişkisinin şiddet ile sonuçlanan bir araştırma ifade edilmektedir.

Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü doktora öğrencisi Sait Yıldırım gerçekleştirdiği çalışmada şiddet mağduru kadınlarla röportaj yapılarak şiddetin sebepleri ortaya koymuştur.

Ailelerin rızası dışında gerçekleşen evliliklerde kadın ve erkeğin aileleri yeni çift üzerinde baskı kurmaktadır

Erkeğin annesi, olayların sebebi olarak gelini-kadını sorumlu tutmaktadır. Bu sebeple sürekli bir biçimde oğlunu kadın üzerinden bir tartışmaya sürüklemektedir.

Özellikle kaçarak evlenmelerde bu durum daha sıklıkla gerçekleşmektedir

Kadınlar kendi aile yapılarında düzen ve kurallara aykırı hareket ettikleri için, evlendikleri zaman geri dönme şansları kalmamaktadır. Kaçarak evlenmelerde ise kadının ailesinin dışlamasının yanında erkeğin ailesi de kadına karşı tavır almaktadır. Bu anlamda geleneksel toplumlarda kaçarak evlenme biçiminde kadına erkeğin ailesi tarafından şiddet uyguladığı sıkça karşılaşılan bir durumdur. Bunda kadının erkeği kandırdığı, ayarttığı düşüncesi yatmaktadır. Erkeğin özellikle annesi ile karısı arasında çatışmalar ortaya çıkar.

Erkek üzerinde etki sahibi olmak adına gelin ve kaynana arasında iktidar mücadelesi verilmektedir

Kadın ve koca arasında normal bir şekilde evliliğin sürmesine erkeğin ailesi müdahale etmektedir. Erkeğin ailesi çocuklarının kendilerine ait olduğunu sürekli hissetmek istemektedirler. Bu şekilde erkeği şiddete teşvik ederler.

Evliliğin gerçekleşmesinde ailelerin onayı olmaması, aileler tarafından o evliliğin bitmesi için yoğun çaba sarf etmesine yol açmaktadır

Kadın ve erkek arasında çatışma ortamı oluşturulmaktadır. Erkeğin annesi tarafından psikolojik baskılarla evlilik düzeni yıkılmaya çalışılmaktadır. Baba ise fiziksel olarak oğlu-gelinine baskı uygulayabilir veya tehditlerle yaşam biçimlerine zarar verilmektedir. Aileler, evliliklerin bitmesi için her türlü girişimi desteklemektedir. Kadın ve erkek arasında çatışma ortamları oluşturarak şiddet eylemlerine ortam hazırlanmaktadır. Şiddet yaşandığı zamanda huzursuzluk vesilesi ile boşanma düşüncesi erkeğe dayatılmaktadır.

Yıldırım'a göre Erzurum'da şiddet eylemlerinin görüldüğü ailelerde çoğunlukla gelin kaynana çatışmasının etkisi görülmektedir.

Direkt olarak sebep olmasa da aile işkilsinin çatışmalı bir sürece girmesine yol açmaktadır. Erkek ise bu durumda arada kalarak dengeyi korumaya çalışmaktadır. Gelin kaynana ilişkisi bu çalışmada görüldüğü üzere kadına yönelik şiddet eylemlerinde farklı bir bakış oluşturmaktadır. Özellikle geleneksel toplumlarda geniş aile yapısı yaygın olduğu için bu ilişkinin çatışma ile neticelenmesi olanaklı olmaktadır.