Erzurum Muratpaşa Cami!

Bulunduğu mahalle ve caddeye adını veren cami, 2. Selim'in paşa­larından Kuyucu Murat Paşa tarafından 1573 yılında yaptırılmıştır.

Yapı, bitişiğinde bulu­nan hamam, Ane Hatun Türbesi ve Ahmediye Medresesi ile bir bütünlük oluşturmaktadır.

Kare planlı caminin ibadet mekânını, köşelerde tromplara oturan mukarnaslı 6 sütunun taşıdığı merkezi bir kubbe örtmektedir. Son cemaat ye­rinin kemerlerini ayakta tutan yuvarlak gövdeli altı sütun, depremlerde zarar gördüğünden, çevreleri madeni bile­ziklerle desteklenmiştir.

Caminin önündeki son cemaat yeri birbirlerine yuvarlak kemerlerle bağlanan altı sütunun taşıdığı beş kubbe ile örtülüdür. Son cemaat yerindeki 1573 tarihli Arapça bir kitabede;

"Bu mescid-i şerifi ve cami-i mürifi uluların kahramanı; Arap Acem ve Rum'un hakanı Süleyman Han oğlu Sultan Selim'in Allah hilafetini kıyamet gününe kadar muhalefet etsin. Saltanat günlerinde büyük emir Murad Paşa Allah istediğini kolay kılsın. Allah bunu kendisinden hüsnü kabul ile kabul buyursun. 981 senesinde yapıldı" yazılıdır.

Kubbe kasna­ğında 12 pencere ve altında bir ayet işlemesi yer almaktadır. Kubbe tromp ve kemerleri 19. yüzyılda alçı üzerine yağlı boya kullanılarak Avrupa üslu­bunda çiçek ve yaprak motifleri ile bezenmiştir. Caminin dikdörtgen bir niş içerisine alınmış mihrabı, taştan ve mukarnas süslemelidir. Ayrıca ahşap kapısı, mimberi ve pencere kapaklan Osmanlı ahşap işçiliğinin en güzel ör­nekleri arasındadır.

Caminin minaresi, yapıdan bağımsız olarak, sekizgen kaide üzerinde yükselir. Cami yanındaki Ahmediye Medresesi ile ortak kulla­nıma sahip bu minare, daha yüksek ve kalın gövdeli eski minarenin yerine, yakın bir tarihte inşa edilmiştir.

Üç kubbe ile örtülü son cemaat yeri ile iç mekânı örten tek kubbeden ibaret ca­minin duvar yüzeyleri kesme taştan, taç kapı ve pervazları ise kırmızı kamber taşından inşa edilmiştir.

Kaynak: Erzurum Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü