Eski Erzurum Evlerinde Kapıda İki Tokmak

Eski evlerin kapılarında daha ağır ve daha hafif olan iki tokmak bulunurdu. Peki neden bir kapıya iki tokmak konuluyordu?

Eski Erzurum evlerinde kapının üstünde iki tokmak olurdu. O iki tokmak zamanımızda akıllı ev konseptlerinde görüntülü sistemler gibi olmasa da kapalı devre kamera sistemi gibi çalışırdı.

Birinci tokmak ağır ve büyük olurdu. Altına da ''tok'' sesi çıkarması için bir metal takılırdı. İkinci tokmak daha küçük ve hafifti. Altında genelde ince bir demir olur ya da olmazdı. Bu tokmaktan da ''tık'' diye tiz bir ses gelirdi.

Gelen misafir erkek ise büyük tokmağı vururdu. İçeridekiler gelen ''tok'' sesinden bir erkeğin geldiğini anlar ve kapıyı erkek açardı.

Evde erkek yoksa o kapı hiç açılmaz arkasından "begim" ya da "babam evde yok" diye bir ses gelirdi. Gelen erkek geri dönerdi. Kapıdan gelen ses ''tık'' ise kapıyı vuran kişi bayandır. Kapıyı içerideki bayanlardan biri açardı.

Kapılarda tokmağın kalktığı zamanlarda kapı çalındığında içerideki bayan kim o demden kapıyı tıklatırdı. Gelen kişide kendini tanıtırdı. Duruma göre hareket edilirdi.

Çetin Külekçi