7gün 24 saat çay ve sırları!

Anadolu coğrafyası birçok içecek kültürünü değişen zaman ve yeni ürünler ile yitiriyor.

Erzurum denilince akla gelen nadir kültür öğelerinden çay ise yeni ürünlere kafa tutuyor. Yerini meyve suları, üçü bir arada içecekler ve kolalar aldı denilmesine fırsat vermeyen çay, bırakın yok olma tehlikesini son yıllarda 7 gün 24 saat içiler hale gelişi ile dikkat çekiyor.

Çaycılık meslek mi?

Erzurum'un Yakutiye ilçesinde, Gez camisi yanında bulunan Seferoğlu çay evini işleten ve 20 yıldır kahvecilik yapan Nurullah Gündoğdu, çaycılığı bir kültür olarak gördüğünü ve bir meslek olarak değerlendirmediğini söylüyor. Gündoğdu; "Gönül ne kahve ister ne kahvehane, gönül sohbet ister kahvehane bahane" diyor.

Çay demlerken zaman kavramı önemli!

Yılların kahvecisi Gündoğdu, çay denilince akla ilk olarak demlenmenin geldiğini aktarıyor. Çayı demlerken sevgi katılmasının işin esprisi olduğuna atıfta bulunuyor. Çay demlemede zaman kavramının önemine vurgu yapıyor.

Çay haşlanmadan nasıl demlenir?

Çayın kıvamında demlenmesine değinip ekliyor. ' Yani, ne erken, nede geç servis edilen çay iyi olur.' Bir kısım çay severlerin, soğuk su ile çayı yıkayıp demlediğini, Erzurum'da bunun yaygın olmadığını anlatıyor. Ayrıca önce çayı sonra suyu koymanın ise çayı haşladığını bununda yapılmadığını ifade ediyor. Çayın mutlaka kaynatılmış suyun üstüne dökülüp çökmesinin beklenmesini ve ardından servis edilmesini tavsiye ediyor.

Su önemli mi?

Su faktörüne değinen Gündoğdu, Erzurum'da genelde yumuşak ve sert su diye iki çeşit suyun olduğunu, bunlardan yumuşak suyun tercih edilmesinin çayı özel kıldığını değerlendiriyor. Kaliteli çay için ise tiryakilere arıtma kullanmalarını öneriyor.

Limon ve süzgeç çayı etkiler mi?

İyi veya bayat çayı ise tiryakilerin anladığına dikkat çeken 20 yıllık çay işletmecisi Gündoğdu, limon ve süzgecin ise çay kültürünün benliğine zarar verdiğinin altını çiziyor. İyi çay içici tiryakilerin, limon ve süzgeç kullanmadıklarını söylüyor.

Kıtlama şekerle çay neden içilir?

Rize'de üretilen çayın tüketildiği il olarak bilinen Erzurum'da, kıtlama çayın ise gelenek haline geldiğini belirten Gündoğdu; "Eskiden şeker pancarından üretilen uzun uzun kesme şekerler vardı. Bunlar kıtlama çaya uygundu, toz şekere geçildiği için kıtlama sanki eskide kaldı. Ama Erzurum'da çay kültürü oturmuş bir kültür."

Kıtlama şeker ile şeker çok mu tüketilir?

Kahve işletmecisi Gündoğdu, kıtlama şeker ile içilen çayda şekerin çok tüketilip tüketilmediği sorusuna, 'İşi bilen az tüketir' cevabını veriyor.

Çay içme rekoru tıp öğrencilerinde!

Konu çay olunca akıllara, 'Çay içme rekoru var mıdır?' sorusu geliyor. Gündoğdu, tıp öğrencilerinin çayı çok içtiklerini ifade ederek; " İki tıp fakültesi öğrencim vardı. İkisi de mezun oldular. Bunlar iki kişi otururlardı. Kalktıkları zaman kendileri çaylarını sayarlardı. Hesap verirken çok gülerdik. 'Şuradan 36 çay alarmısınız' derlerdi. Bu tür rekorlara şahit olmuşuzdur.' diyor.

Neden 7 gün 24 saat çay?

Gündoğdu, çayın sohbet muhabbet olduğunu, yorgunluğu aldığını, Erzurum'da nereye gidilirse gidilsin 'Su getireyim mi?' değil De 'Bir çay alır mısın?' denildiği sözlerine ekliyor. 24 saatte müşterilerinin olduğunu kaydediyor. Geceleri pek yoğunluk olmadığını vardiya usulü çalışanların uğradığını anlatıyor. Muhabbete sohbete dalan müşterilerine, 'Kalk' demeyip onları beklediklerini ve zamanla vardiyalı çalışmaya başladıklarını ifade ediyor.

Her vakit çay taze mi?

Çayın taze olup olmamasına da değinen Gündoğdu, müşteri hareketliliğinin çayı sık demlemelerine ve bu sebeple taze olmasına bir sebep olduğunu, müşteri azaldığı zaman ise çayı az demeyip taze servis etmeye devam ettiklerini belirtiyor.

Çayı ne tür demlikle demlemeli?

Çayın tazeliğinin yanında demlendiği demliğin de önemli olduğunu dile getiren Seferoğlu çay evi işletmecisi Gündoğdu; " Odun ateşi ile çayın daha güzel olduğu söyleniyor. Burada altındaki ateşin sadece odunla olması önemli değil. Çayı demlediğin demliğin, bakır, çinko veya çelik olması da önemlidir" diye konuşuyor.

Gündoğdu son olarak, çay ocağı kültürünün yok olmayacağını bu kültür üzerinde Wifi - İnternet'in etkili olduğunu ve muhabbet ortamlarını yok etme tehlikesi oluşturduğu ifade ediyor.