Soğukların En Çok Şiddetlendiği, Kışın İyice Kendini Hissettirdiği Karakış ve Zemheri Ayları

Kış ortası, kışın en şiddetli zamanı, zemheri sözlük anlamlarına gelen Karakış, Erzurum'da gerçek anlamda soğukların ve kışın başlangıcı olarak uzun tecrübelerle halk tarafından tespit edilmiştir. Erzurum'un beyaza bürünüp karla kaplandığı, soğukların iyiden iyiye kendini hissettirdiği karakış 14 Aralık tarihinde başlar ve 13 Ocak tarihine kadar devam eder. Halk takvimine göre karakışın ardından Zemheri ayı başlar. Zemheri ayı 14 Ocak itibariyle başlar ve 13 Şubat'a kadar devam eder. Karakış ve Zemheri aylarında sıcaklık ortalamaları sıfırın altında 20 - 30 derece arasında değişmektedir. Gece ve gündüz don olayları sıklıkla yaşandığı bu aylar soğukların en çok şiddetlendiği aylardır.

Erzurum ve Çevresinde Bazı Ayların Farklı İsimleri

Çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşan toplumların takvimleri, mevsimlerin ve her mevsim içindeki bölümlerin yıl içindeki hava şartlarına bağlı düzeni içinde olur. Bu çevrelerde halk takvimi, güneş takviminden pek farklı değildir. Ancak ayların adlarında ve bölümlerinde, türlü etkenlerden gelme çeşitlemeler görülür. Erzurum ve çevresinde bazı ayların farklı isimleri şöyledir:

Ocak : Zemheri

Şubat : Cücük, Gücük

Mart : Tohum, Döl Dökümü

Nisan : Abrel, Çift Ayı

Mayıs : Ayların Gelini

Haziran : Kiraz, Gündönümü

Temmuz : Orak

Ağustos : Harman

Kasım : Koç

Aralık : Karakış

Diğer ayların isimlerinde bir değişiklik yoktur. 'Yörede, Rumî Mart ayının onuncu' ezel bahar (Miladi 23 Mart), on yedinci günün ise "haftahamal" (Miladi 30 Mart) denilmektedir. Haftahamalda ilk baharın ilk yağmurları beklenir.