O Bir Kahraman
 

Edirne Müdafii Erzurumlu Şükrü Paşa Hakkkında!
 

Edirne savunmasındaki başarısından dolayı Almanların Şükrü Paşa'nın heykelinin diktirdiğini biliyor muydunuz?

Edirne savunmasındaki başarısından dolayı Fransız milleti adına içinde binlerce aydının imzası bulunan altın kitap ve bir şeref kılıcı takdim edildiğini biliyor musunuz?

Edirne savunmasında esir düşen Şükrü Paşa'ya kahramanlığından dolayı Bulgar Kralı Ferdinant tarafından kılıcını geri iade ettiğini biliyor muydunuz?

Edirne kahramanı Şükrü Paşa'nın cenaze törenine Almanya, Avusturya ve Bulgaristan resmi törenle katıldığını biliyor muydunuz?

Şükrüpaşa Hakkında!

Osmanlı Devletinin son yıllarında yetişmiş, Balkan Harbi sırasında Edirne'yi kahramanca müdâfaa etmiş kumandan.

Adı Mehmed Şükrü olup, Erzurumlu Ayabakan âilesinden Kolağası Mustafa Beyin oğludur. Annesi Muhsine Hanımdır. 1857'de Erzurum'da doğdu.

Çocuk yaşta askerliğe karşı ilgi duyarak Erzincan Askerî İdâdîsine girdi. Babasının ölümü üzerine İstanbul'a gelerek Sütlüce Topçu Okuluna girdi. 1879 senesinde Topçu Teğmeni olarak Harbiyeden mezun oldu. Harbiyedeki tahsili sırasında, zekâsı ve riyâziyeye, matematiğe karşı olan kâbiliyeti hocalarının dikkatini çekti ve Almanya'ya tahsil için gönderildi. Almanya'dayken, imparatorluk Üçüncü Topçu Hassa Alayına tâyin edilerek dört seneden fazla eğitim gördü. 1880 senesinde Mülâzim-i evvel (Üsteğmen)liğe 1882'de Yüzbaşılığa, 1883'te Kıdemli Yüzbaşılığa terfi etti.

Almanya'dan İstanbul'a döndükten sonra, Mühendishânede dil ve topçuluk dersleri verdi.

1888 senesinde Kaymakamlık (Yarbaylık)a yükselen Şükrü Bey, 1889'da Mîralaylık (Albaylık)a terfi etti ve Saraya yaver oldu. 1893'te 36 yaşındayken Mirlivâlığa yükseldi.

Edirne'ye topçu kumandanı olarak tâyin edildi. Mirlivâlıktan sonraki askerî hayâtı Edirne'de geçen Şükrü Paşa, burada Ferikliğe ve Birinci Ferikliğe terfî etti. İkinci Ordu Müfettişliğine tâyin edildi. 1905'de Selânik'teki Üçüncü Orduda vazifelendirildi. İkinci Meşrûtiyet öncesi günlerde Müşirliğe yükseldi. 1908'de meşrûtiyetin îlânı üzerine İstanbul'a gelen Şükrü paşa, 1912 senesine kadar Redif Müfettişliği, Çanakkale Boğazı Muhâfızlığı gibi askerî vazîfelerde bulundu. İttihatçılar tarafından yapılan askerî rütbeler tasfiyesinde, rütbesi Ferikliğe (Korgeneralliğe) indirildi.

1912 yılında Balkan Harbi çıkınca Birinci Ferik (Korgeneral) olarak Edirne Müstahkem Mevkii Kumandanlığına tâyin edildi. Şükrü Paşaya verilen yazılı emirde, Edirne'nin muhtemel bir muhâsarası hâlinde yalnız kırk gün müdâfaa edilmesi bildirildiği hâlde, güç şartlar altında Edirne'yi 5 ay 5 gün kahramanca savundu. Bu savunmada bütün dünyânın takdir ve hayranlığını kazanan, muhteşem sahneler yaşandı.

Şükrü Paşa, İstanbul'da 5 Haziran 1916'da evinde vefât etti.

Dürüst, çok sert ve cesur bir asker olan Şükrü Paşa, üst makamlara karşı bildiklerini çekinmeden söylemeyi, vatan borcu telakkî ederdi. Siyâsetle meşgul olmamış, hattâ asker olarak bundan şiddetle nefret etmiş olan Şükrü Paşa, devletine ve milletine karşı sadâkatle çalışmış, nâmusu ve cesâreti sâyesinde büyük kahramanlıklar göstermiştir. 

Şükrü Paşanın Edirne müdâfaasıyla ilgili, hakkında Avrupa basınında öğücü pekçok yazılar ve resimler yayınlandı. Bâzı Avrupa memleketlerinde onun hâtırâsına âbideler dikildi. Fransız milleti adına murassa bir şeref kılıcıyla binlerce imzânın yer aldığı bir altın kitap takdim edildi.