Azerbaycanlı hayırsever kardeşlerimizin 99 yıl önce Erzurum'a gönderdiği Kardaş Kömeği'ni, o dar günümüzde Bakü Müslüman Cemiyet-i Hayriyesi'nin dadaşlara yaptığı yardımı ve ecdadımızla birlikte omuz omuza savaşan Genceli Seyidov'u asla unutmadık

Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen, Azerbaycan Cumhuriyeti Kars Başkonsolosu Nuru Guliyev'in ziyaretinde, "12 Mart Erzurum'un düşman işgalinden kurtuluşunun 99. yıldönümü kutladık. Azerbaycanlı hayırsever kardeşlerimizin 99 yıl önce Erzurum'a gönderdiği Kardaş Kömeği'ni, o dar günümüzde Bakü Müslüman Cemiyet-i Hayriyesi'nin dadaşlara yaptığı yardımı ve ecdadımızla birlikte omuz omuza savaşan Genceli Seyidov'u asla unutmadık, unutmayacağız" dedi.

Başkonsolos Guliyev'in ziyaretinde 1 asır önce yaşanan tarihi süreci anımsatan Başkan Sekmen, şunları kaydetti: "Tarih şuuru milletlerin hâfızasıdır. Tarih şuuru, milletlerin hareket hatlarını tâyine yarayan bir millî savunma silahıdır. Erzurumlular olarak tarih şuurumuzdan asla silinmemesi gereken Azerbaycan ve Türkiye arasında asırlar boyu devam eden ve tüm dünyaya örnek olabilecek bir kardeşlik bağı vardır. 93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşları'nda ecdadımız çok büyük acılar çekti. Birinci Dünya Savaşı'nda Erzurum, istilacı Çarlık Rus ordularının ilk hedefi üzerinde yer alan stratejik bir konuma sahipti. Birinci Dünya Savaşı'nda cephelerde Rus Ordusu ile savaşmak zorunda kalan ordumuz, cephe gerisinde de Ermeni çeteleri ile mücadele ediyordu. İşte o günlerde 1916'da Erzurum Ruslar tarafından işgal edilmişti. Esaret dolu günlerde bir yandan cephelerde bir yandan da Ermeni Taşnak Çeteleri ile savaşan Erzurum'un yokluk ve kıtlıkla mücadelesine o günlerde Azerbaycanlı kardeşlerimiz yetişti."

"Biz 'Bir Millet İki Devletiz' Acımız Da Bir Sevincimiz De..."

Azerbaycanlı dindaş ve soydaşlarımızın Erzurum'a gönderdiği 'Kardaş Kömeği'nden bahseden Sekmen, sözlerini şöyle sürdürdü. "Bakü Müslüman Cemiyet-i Hayriyesi, 'Kardaş Kömeği' yani kardeş yardımı adı altında Dadaşlara yardım elini uzattı. Bu yardımla ilgili görevlendirilen Genceli Seyidov, ülkesinde toplanan yardımları Erzurum'a getirdi. Zor şartlar altında şehre getirilen un, arpa, mercimek ve buğdayın bulunduğu 62 bin çuval gıda yardımı ile 13 bin 252 çuval giysi yardımı Erzurum merkez, Pasinler, Hınıs ve İspir'de vatandaşlarımıza dağıtıldı.

Genceli Yiğit Seyidov ve arkadaşları yardımla sınırlı kalmayarak, Ermeni katliamlarının yaşandığı günlerde Erzurumlularla birlikte omuz omuza mücadele etti.

Rus ordusunun çekilmesi ve silahlarını Ermenilere bırakması sonrası Erzurum'da meydana gelen olaylar esnasında ahaliyi birleştirip, kendilerini savunmaları için faaliyet gösteren Seyidov, Ermeni idaresinin hileli planıyla Erzurum Belediye heyeti ile birlikte şehit olmuş ve 'Seyidov' adı Erzurum'un hafızasında ebedileşmiştir. Görüldüğü gibi güçlü tarihi köklere sahip olan Azerbaycan-Türkiye ilişkileri, sarsılmaz bir iradenin temelinde giderek daha da güçlenmektedir.

Ulusal lider Haydar Aliyev'in seslendirdiği 'Bir millet iki devlet' ifadesi kardeş kömeğinde olduğu gibi acıda, kederde ve sevinçte iki ülkenin birbirine olan sıkı bağıyla ilelebet payidar olacaktır.

Erzurum'un kurtuluş mücadelesinde Kardeş Kömeği ile yanımızda olan Azerbaycan halkı ve mümtaz şahsiyet, yiğit insan Genceli Seyidov'u rahmet, minnet ve şükranla anıyorum." Başkan Sekmen, Azerbaycanlı dindaş ve soydaşlarımız için hazırlanan şükran plaketini Başkonsolos Nuru Guliyev'e takdim etti. Bu arada Başkonsolos Guliyev, Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Eyüp Tavlaşoğlu'nun başkanlığındaki Erzurum Büyükşehir Belediye Meclisi'ne geçti. Başkan Sekmen'in davetlisi olarak kente gelen Guliyev, burada yaptığı konuşmada, Azerbaycan ve Türkiye arasındaki dostluğun önemine dikkati çekerek, kendisine gösterilen ilgiden ötürü teşekkür etti.

Azerbaycanlı Hayırseverlerin Erzurum'a Gönderdiği Kardaş Kömeği Nedir?

Kardaş Kömeği, 1918 yılında Azerbaycan halkı tarafından, Erzurum ve çevresindeki bölgelerdeki halkın zor durumda olduğu dönemde gönderilen büyük bir yardım organizasyonudur. Azerbaycanlı hayırseverlerin, özellikle Bakü Müslüman Cemiyet-i Hayriyesi'nin öncülüğünde gönderdiği bu yardımlar hem maddi hem de manevi anlamda büyük bir öneme sahiptir. 1916 yılında Erzurum, Rus orduları tarafından işgal edilmiş ve halk zor günler geçirmiştir. Rusların çekilmesinin ardından, Erzurum’daki Türk ve Müslüman halk, bir yandan Rus ordusunun geride bıraktığı tahribatla, bir yandan da Ermeni çeteleriyle büyük bir mücadele içindeydi. Erzurum’daki halk, savaşın getirdiği kıtlık, yokluk ve zorluklarla mücadele ediyordu. Bu dönemde Azerbaycan, bu zor durumdaki kardeşlerinin yardımına koşmuş ve büyük bir dayanışma örneği sergileyerek "Kardaş Kömeği" (Kardeş Yardımı) adı altında yardım gönderilmiştir.

Azerbaycan’ın Gönderdiği Yardımlar

Azerbaycanlılar, büyük bir fedakârlıkla, savaşın getirdiği yokluk içinde Erzurum’a, Pasinler, Hınıs ve İspir gibi civar bölgelere 62 bin çuval gıda maddesi göndermiştir. Bu yardımlar arasında un, arpa, mercimek ve buğday gibi temel gıda maddeleri yer almaktaydı. Ayrıca, 13 bin 252 çuval giysi yardımı da gönderilmiştir. Yardımlar, şehre zor koşullarda ulaşmış, Erzurum halkı bu yardımları büyük bir minnettarlıkla kabul etmiştir. Bu yardımlar, Erzurum halkının hayatta kalabilmesi ve zor koşullarla baş edebilmesi açısından büyük önem taşımıştır.

Genceli Seyidov ve Kahramanlık

Kardaş Kömeği'nin gönderilmesinde önemli bir rol oynayan kişi, Genceli Seyidov’dur. Genceli Seyidov, Bakü Müslüman Cemiyet-i Hayriyesi tarafından görevlendirilen ve yardımları Erzurum’a taşıyan kahraman bir isimdir. Seyidov ve beraberindeki ekip, yardımları Erzurum’a ulaştırmak için büyük bir çaba göstermiş ve bu süreçte hayatlarını tehlikeye atmışlardır. Ancak bu yardım sadece gıda ve giysi göndermekle kalmamış, aynı zamanda Ermeni çetelerine karşı Erzurum halkının direnişini organize eden Seyidov, halkın savunmasını organize ederek büyük bir kahramanlık örneği sergilemiştir.

Kardaş Kömeği, sadece bir maddi yardım olarak kalmamış, aynı zamanda Azerbaycan ile Türkiye arasında köklü bir kardeşlik bağının simgesi haline gelmiştir. Bu yardımlar, iki halk arasındaki dostluğun ve dayanışmanın güçlü bir örneği olarak tarihe geçmiştir. "Bir Millet, İki Devlet" anlayışının temel taşlarından biri olarak kabul edilen bu yardım, aynı zamanda Türk ve Azerbaycanlıların ortak mücadele geçmişini hatırlatmaktadır.

Kardaş Kömeği, Erzurum’un zor günlerinde Azerbaycan halkının kardeşlerine uzattığı bir yardım eli olarak tarihe geçmiştir. Bu yardımlar, sadece maddi bir destekte bulunmakla kalmamış, aynı zamanda iki halk arasındaki manevi bağları pekiştirmiştir. Genceli Seyidov gibi yiğitlerin kahramanlıkları ve Azerbaycan halkının fedakârlığı, Azerbaycan-Türkiye ilişkilerinin gücünü ve iki ülkenin kardeşlik anlayışını simgeleyen önemli bir hatıra olarak kalmıştır.

1918 Yılında Ne Oldu

1918 yılında Erzurum ve çevresinde yaşanan olaylar, Osmanlı İmparatorluğu'nun son döneminde, özellikle I. Dünya Savaşı ve sonrasındaki gelişmelerle bağlantılı olarak oldukça kritik bir öneme sahiptir. Bu dönemde Erzurum, sadece askeri bir stratejik nokta olmakla kalmamış, aynı zamanda Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin önemli bir parçası olan bir şehir haline gelmiştir. İşte 1918 yılı itibarıyla Erzurum ve çevresinde yaşanan başlıca olaylar:

I. Dünya Savaşı ve Erzurum’un Durumu

I. Dünya Savaşı sırasında, Erzurum, özellikle Rusya ile savaşan Osmanlı ordusu için kritik bir cephe noktasıydı. 1916 yılında, Erzurum Ruslar tarafından işgal edilmiştir. Ruslar, Erzurum’u ele geçirerek şehirdeki Osmanlı varlığını sonlandırmaya çalışmış, ancak 1917’de Rus Çarlığı'nın devrilmesi ve Rus İmparatorluğu'nun çöküşüyle birlikte bu durum değişmiştir.

Erzurum'un Ruslardan Kurtuluşu (1917-1918)

Rusların 1917’deki iç savaşlar ve Çarlık rejiminin çöküşü, Erzurum’u Rus işgalinden kurtarmıştır. 1918 yılına gelindiğinde, Ruslar Erzurum’dan çekilmiştir. Ancak şehir, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemlerinde ve sonrasında çeşitli askeri ve siyasi çalkantılarla karşı karşıya kalmıştır. Erzurum’un yeniden Osmanlı İmparatorluğu’nun kontrolüne geçmesi, şehirdeki halk için bir rahatlama anlamına gelmiştir.

Ermeni Çeteleri ile Mücadele

1918 yılı, aynı zamanda Erzurum için Ermeni çeteleriyle yoğun bir mücadelenin yaşandığı bir yıl olmuştur. Rus ordusunun çekilmesiyle birlikte, Ermeni çeteleri Erzurum ve çevresindeki Türk köylerine saldırılar düzenlemiş, halkın mallarını yağmalamış ve birçok kişiyi katletmiştir. Bu dönemde, Erzurum halkı, Ermeni çetelerine karşı direniş göstermiştir. Erzurum halkı, bu direnişlerinde Azerbaycan’dan gelen yardımlar sayesinde bir nebze moral bulmuş ve kendilerini savunabilmişlerdir.

1918 yılı, Erzurum ve çevresi için hem zorluklarla hem de umut verici gelişmelerle dolu bir yıl olmuştur. Erzurum’un Rus işgalinden kurtulması, Azerbaycan’ın yardımlarıyla Türk halkının zor zamanları atlatabilmesi ve Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinin temellerinin atılması, bu yılın tarihi önemini artıran başlıca olaylar olmuştur. Erzurum, bu dönemde hem askeri hem de sosyal anlamda önemli bir direniş merkezi olmuş ve Kurtuluş Savaşı’nın hazırlıklarının yapıldığı bir nokta olarak Türk milletinin bağımsızlık mücadelesinde belirleyici bir rol oynamıştır.