Semadan İnen Şifa: Nisan Yağmuru

Gökyüzünden süzülen damlalar bazen bir hikâye anlatır, bazen bir mucizeyi taşır yeryüzüne. Baharın müjdecisi olan Nisan yağmurları, tarih boyunca farklı kültürlerde ve inanışlarda özel bir yere sahip olmuştur. Bu yağmurlar sadece toprağa değil, insan ruhuna ve bedenine de şifa sunduğu düşüncesiyle karşılanır.

Göklerden damla damla gelen hayat

Yerden fışkırır rengârenk nebatat

Sel olur akar akar ab-ı hayat

Ninni söyler iner nisan yağmuru

Nisan yağmuru miladi 14 Nisan ile 14 Mayıs arasıdır

Rumi takvime göre Nisan yağmuru, 14 Nisan ile 14 Mayıs arasında yağan yağmurları ifade eder. Bu özel dönemde yağan yağmur, halk arasında derman bulmak ve bereket elde etmek için önemli bir kaynak olarak kabul edilir. Yağmurun bereketiyle filizlenen toprak, yeniden hayat bulur; tıpkı insanların bu yağmurdan umduğu şifa gibi. Nisan yağmuru midyenin ağzına düşerse inci, yılanın ağzına düşerse zehir olur. Nisan yağmuru zahmetlere rahmet, dertlere deva, hastalara şifadır.

Efsaneye göre, Nisan yağmuru midyenin ağzına düşerse inci, yılanın ağzına düşerse zehir olur. Bu hikâye, doğanın dengesi içinde yağmurun taşıdığı dualiteyi ve sembolizmi vurgular. Yağmur, aynı zamanda zahmetleri rahmete, dertleri devaya dönüştüren bir mucize olarak görülür.

Nisan yağmuru biriktirme geleneği

Nisan yağmuru biriktirme geleneği azalsa da, özellikle kırsal bölgelerde çeşitli şekillerde yaşatılıyor. Yağmur başladığında geniş ağızlı kaplar veya leğenler açık alanlara bırakılarak bu şifalı suyun toplanması sağlanır. Toplanan su, bidonlara aktarılır ve farklı şekillerde kullanılır:

• Şifa amaçlı içilir: Özellikle hastalıkların iyileşeceğine inanılır.
• Saç uzatmada kullanılır: Saçlarını uzatmak isteyenler bu suyla saçlarını yıkar.
• Tıbbi ritüellerde yer alır: İnançlara göre yağmur suyu bedeni arındırır ve zihin dinginliği sağlar.

Bu kaplarda biriken sular daha sonra bidonlara aktarılarak, çeşitli şekillerde kullanılıyor. Saçları uzamayanlar saçlarını bu suyla yıkarken temiz kapta toplanan sular hastalıktan arınma düşüncesiyle içiliyor.

İslamiyet’e göre Nisan yağmuru

Enes (r.a.) anlatıyor: “Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v) ile birlikteyken yağmur yağmıştı. Hemen başını açtı ve “Yağmur rabbimin yeni yarattığı ve indirdiği rahmettir” dedi. (Müslim 2/615, Ebu Davut 5/3309);

Selçuklular döneminde nisan yağmurlarının kaplarda toplanarak hastalara şifa maçlı dağıtıldığı, yapılan yemeklerin içine katıldığı tarih kaynaklarında geçmektedir. O dönem Konya da Mevlana Dergâhında bulunan Mevleviler “nisan taşı” adı verilen kaplara topladıkları nisan yağmurlarını gelen misafirlere ikram ediyorlar ve bu suyun hastalılara şifa olacağına inanıyorlardı.

Uzmanlar da Nisan yağmurunu öneriyor

Uzmanlar nisan yağmuruyla alakalı yapılan bilimsel araştırma neticesinde ilkbaharda tabiatın canlanmaya başlamasıyla birlikte bitki ve ağaçların çiçek tozları, reçine, eterik yağları yani bitki kaynaklı yağlar ve çiçek polenlerinin rüzgâr ve hava akımlarıyla atmosfere karıştığını bildirmişlerdir. Bu nedenle nisandaki yağmur yağışı sırasında havadaki bu zerrecikler yağmurla birlikte yeryüzüne düşer. Nisan yağmurları içme ve kullanma sırasında da bu özellikleri nedeniyle önemli yarar sağlar.

Modern bilim, Nisan yağmurlarının şifasını şu şekilde açıklamaktadır:

• Atmosferdeki zengin içerik: İlkbahar, bitki ve ağaçların çiçek tozlarını, reçinelerini ve eterik yağlarını atmosfere bıraktığı bir dönemdir. Bu zerrecikler, Nisan yağmuru ile birlikte yeryüzüne iner ve toprağa hayat verir.
• Demir zenginliği: Nisan yağmurları, insan bedeninde eksilen demir seviyesini artırabilir. Yağmurda ıslandıktan sonra demir ölçümlerindeki artış, bu özelliği doğrulamaktadır.
• Doğal mayalanma: Bilimsel araştırmalar, yağmur sularının uygun koşullarda yoğurt mayalanmasına olanak sağladığını ortaya koymaktadır. Bu, havadaki laktik asit yoğunluğunun yağmura karışmasından kaynaklanır.

Nisan yağmurunun içinde kullanılabilir demir olduğu için çok faydalıdır

Kışın kaybedilen demiri kazanmak için iyi bir fırsattır. Hatta uzmanlar bunun ispatı olarak “yağmurda ıslanmadan önce demirinizi ölçtürün, ıslandıktan sonra tekrar ölçtürün, demir oranınızın yükseldiğini göreceksiniz” demektedirler.

Erzurum, Nisan aylarında sıkça yağan yağmurlarıyla bu geleneğin önemli bir taşıyıcısı olmuştur. Erzurum halkı, yağmurun hem tarım için hem de şifa açısından kıymetli olduğunu düşünerek bu suları özenle toplamış ve kullanmıştır. Özellikle tarımsal arazilerin canlanmasında Nisan yağmurlarının önemi büyüktür.

Erzurum’un bereketli toprakları, bu şifalı yağmurların etkisiyle her bahar yeniden dirilir. İnsanlar, büyüklerinden öğrendikleri bu gelenekleri sürdürerek yağmur sularını biriktirmeye devam eder. Yağmurun, insan ruhunda huzur ve doğaya saygıyı artırdığına inanılır.

Doğanın Ritmi ve İnsan Yaşamı

Nisan yağmurları, sadece fiziksel şifa değil, insanlara ruhsal bir dinginlik de sunar. Gökyüzünden gelen her bir damla, doğanın mucizesini hatırlatır. Toprak ve insan arasındaki bu derin bağ, yüzyıllardır aynı ritmi paylaşır:

• Yeniden doğuş: Yağmur, sadece toprağı değil, insan ruhunu da temizler ve yeniler.
• Bereket: Toprağı besleyerek tarımı canlandırır, doğaya bir döngü sağlar.
• Manevi boyut: İnançların etkisiyle, yağmur duaları ve ritüelleri insanların ruhlarını besler.

Nisan yağmuruyla yoğurt mayalanır. Evet, yanlış duymadınız. Bu bilimsel bir gerçek; uzmanlar normal şartlarda suyla mayalanmanın olamayacağını, mayalama için laktik asidin gerekli olduğunu belirtiyorlar. Bu asit özellikle yaş bitkilerin üzerinde oldukça yoğun ve ilkbaharda havaya karışma oranı çok yüksektir. Dolayısıyla da yağmur vasıtasıyla yeryüzüne inerek açık ve özellikle de havası kirli olamayan yerlerde mayalanmayı sağlayabilmektedir. İşte uzmanların yakın yüzyıllarda ulaşabildiği bu bilimsel gerçekleri bizim peygamberimiz 1400 küsür yıl önce bildirmiştir. Bu da İslamiyet’in azametini göstermektedir. Delil, ispat aramadan sırf resulümüz dediği için bunları uygulayanların ne mutlu hâline…

Erzurum'da Nisan Yağmurları

Erzurum'da nisan ayı genelde yağmurlu geçmektedir. Günümüzde zamanla azalmış olsa da yöresel halk tarafından nisan yağmurunun faydalarına inanılmakta, yağmur biriktirilerek kullanılmaktadır. Özellikle tarımsal araziler için son derece faydalı olduğuna inanılan yağmurun şifalı olduğu önceki nesillerden aktarılmaktadır.

Nisan yağmuru, tarihin, bilimin ve inancın bir araya geldiği eşsiz bir olaydır. Topraktan göğe, insandan doğaya uzanan bir şifa döngüsüdür.