Saat Kulesinin tam altında kalenin dış bedeninde zar zor belli olan bir mezarlık dikkatimizi çeker. Dualarımızı okur geçeriz.

Burada yatan kimlerdir? Neden buraya gömülmüşlerdir? Kalenin eski kapısı neden kapatılmıştır?

Kırklar namı verilen bu şehitlere Horasan Erenleri diyenlerde vardır. Kale kapısı önünde şehit düştükleri düşünülürse bunların kaleyi müdafaa ederken şehit oldukları kesindir. Bir rivayete göre Gürcülere karşı kaleyi müdafaa ederlerken kalenin kapısında şehit düşmüşlerdir.

Bir başka rivayete göre Harezmilerin Selçukilere mağlup olmalarından sonra burada kalan ve Büyük Alâeddin'in emrine giren askerlerdir, sonra Moğolların işgalinde kaleyi müdafaa ederek şehit olmuşlardır. Bir rivayete görede Hazreti Peygamber, Abiza Hazretlerini (Çifte Minareler karşısında meftun) Erzurum'u kurtarsın diye yollamıştır. Abiza Hazretleri ile birlikte Erzurum'a gelen Kırk Eren kaleyi kurtarırken şehit olmuşlardır.

Hangi rivayet doğru olursa olsun önemli değil, ama şurası kesinki Onların şehit oldukları yer kalenin eski kapısıdır ve onların şehadetinden sonra o kapı kapatılarak şehitliğe dönüştürülmüş, kaleye şu anda girip çıkılan kapı açılmıştır. Ruhları şadolsun!

Kaynak: Taner Özdemir, Kaybolan Şehir Erzurum