Manevi Değerler, Şifa ve Tarih İç İçe

Erzurum'un doğu ilçelerinden, termal su turizminin gözdesi olabilecek, şehre 37 km mesafede, İbrahim Hakkı Hazretlerinin doğduğu, gerçek ismi Tayyip İde ile namı değer Teyo Pehlivan'ın ilçesi Hasankale denilince akla gelen 12 şeyi ilçeyi ziyaret etmeyi planlayanlar için derledik.

1 İbrahim Hakkı Hazretleri

İbrahim Hakkı Hz. 1703 yılında Hasankale'de doğmuştur. Hadis ve fıkıhta, tasavvuf ve edebiyatta, psikoloji ve sosyolojide, tıp ve astronomide ve pek çok ilim dalında büyük bir kudret ve yetenek göstermiştir. 1780 yılında hayatını kaybetmiş ve kabri Siirt'in Tillo ilçesindedir.

2 Alvarlı Efe Hazretleri (Hace Muhammed Lütfi)

Alvarlı Efe Hazretleri, Hasankale'nin Kındığı köyünde 1868 yılında doğmuştur. Halk arasında "Alvar imamı" ve "Efe hazretleri" unvanıyla bilinir. Nakşibendî Hâlidî şeyhi olan Efe Hz. Hasankale'ye bağlı Alvar köyünde 1956 yılında vefat etmiştir.

3 Hacı Salih Efendi

Hacı Salih Efendi Hazretleri 1898'de Trabzon'un Çaykara ilçesinin Akdoğan köyünde doğmuştur. Sofrasında misafirsiz yemek yemeyen Hacı Salih Efendi, Numune-i imtisal olan hayatı Rasûlul-lah'ın çizgisinden asla uzak olmamış. 1991 yılında vefat eden Hacı Salih Efendi Bakanlar Kurulu kararı ile defnedildiği Esat Paşa Cami Haziresindeki kabrinden 6 ay sonra izinsiz olarak çıkarılarak Hasankale'ye bağlı Çöğender Köyü'nde yeniden defnedilmiştir.

4 Teyo Pehlivan (Tayyip İde)

1913 yılında dünyaya gelen, okuma-yazma bilmeyen, ülke ve dünya gündemini radyodan takip eden dostlarına anlattığı düşündüren yanı sıra güldüren yalanlarla tanınan, Tayyip İde, namı değer Teyo Pehlivan 1999 Aralık ayının 28'inde Pasinler'de hayatını kaybetmiştir.

5 Şifalı Kaplıcalar

M. S. 1373 yılına dayanan tarihi ile şifa kaynağı Hasankale kaplıcalarından küçük ve büyük kaplıca belediye kontrolünde olup ayrıca turistik denilen kaplıca kaymakamlık kontrolündedir. Kaplıcalar, Türkiye genelinden ve yurt dışından bir çok hastalıktan şifa arayanların ziyaret ettiği mekânlar konumundadır.

Termal Su ve Kimyasal Özellikleri

Bikarbonatlı (%50.42milival), Klorür (%46.74); Sodyurn (%71.56milival), Karbondioksit(%423,8 mg/lt) Radyoaktif (1308poi/lt), Metaborik asit (37.66 mg/lt)

Fiziko Kimyasal Özellikler

Kaplıca suları; Bikarbonatlı, Klorürlü, Sodyumlu, karbondioksitli ve Kısmen Radyoaktif bir bileşime sahiptir.

Toplam Mineralizasyon

4051 mg/litre eriyik mineral değerine sahip bulunmaktadır.

Sıcaklık 39-45 ºC

6 Kamp Alanı

Kaplıcalar mevkiinde bulunan kamp alanı çadır kurup doğa ile iç içe yaşayanları ağırlıyor.

Ayrıca kamp alanında, günü birlik ziyaret düşünenler için kamelyalar ve çocuk oyun alanı mevcut.

7 Kalesi

Hasankale, İlhanlı Emiri Hacı Toğay'ın oğlu Haşan Bey tarafından 1339 yılında yaptırılmış, bir yanı dağa dayalı kale, Pasin ovasını ve Hasankale'yi kuş bakışı seyretme imkânı sağlıyor.

8 Uzun Lavaşı

Hasankale'yi ziyaret edenlerin mutlaka alması gereken uzun lavaş kendine has lezzeti ile Erzurum'a özgü ürünler arasında yer alıyor. Hasankale ilçe merkezinde tarihi dokusu ile Pehlivan Lavaş fırınından 1961'den beri çıkarılıyor.

9 Pasin Ovası

Pasin ovası Doğu Anadolu'da ziraat için önemli bir yer. Yukarı Pasin Ovası ile Aşağı Pasin Ovası geniş vadi tabanı düzlükleriyle birbirine bağlanıyor. İkisine birden "Pasinler Ovası" deniyor. Ovaların bütünüyle yüzölçümü 700 km2'ye ulaşıyor.

Denizden yüksekliği 1650 metre olan Pasin Ovası Temmuz ayı sonları ve Ağustos ayı başlarında ayçiçekleri ile farklı bir görünüme bürünüyor. Ovanın en büyük değeri buğday ve patates (kartol) olarak dikkat çekiyor.

10 Semaver Çayı İle Rüştü Emi

Hasankale ziyaretçilerinin kaplıca keyfi sonrası uzun lavaş alıp odun ateşinde 120 yıldır çay içtikleri mekân. Rüştü eminin çay ocağı olarak biliniyor. 3 nesildir ocağın ateşi sönmemiş ve dağdan getirilen tatlı sularla odun ateşinde çay hazırlanıyor. Mekânda günümüzde sigara içilmiyor lakin daha önce içilen sigaralarla tavanda oluşan zift siyah boya görünümü veriyor.

11 Kil

Hasankale dağlarından ham olarak çıkarılan kil, ilçe merkezinde ziyaretçilerin satın almadan ayrılmadıkları bir başka değer. Önemli bir ayrıntı, günümüzde, değişik katkı maddeleri ilave edilen kil eczanelerde de satılıyormuş.

12 Maden Suları

Üzülerek yazıyoruz Hasankale, merkez tren garı bölgesinde 7-8 yıl öncesine kadar çıkan maden suyu günümüze ulaşamamış. Buranın dışında, Pasinler Belediye binası önünde sorup ulaşılabilecek merkeze 4 km uzaklıkta bulunan Serçeboğazı mahallesinin hemen girişinde maden suyu ziyaretçilerini bekliyor.