Cumhuriyetin kuruluşundan daha önce var olan Erzurum'un en eski ilçeleri hangileri biliyor musunuz?

Erzurum iline bağlı 20 ilçe bulunmaktadır. Bu ilçelerden Aziziye, Palandöken ve Yakutiye büyükşehir ilçeleridir. Diğer ilçeleri Aşkale, Çat, Hınıs, Horasan, İspir, Karaçoban, Karayazı, Köprüköy, Narman, Oltu, Olur, Pasinler, Pazaryolu, Şenkaya, Tekman, Tortum ve Uzundere ilçeleridir. Erzurum ilçelerinden 5 tanesi Cumhuriyet'ten önce kuruldu. Peki bu ilçeler hangileri?

1); Hınıs

Hınıs Erzurum'un güneyinde engebeli ve çevresi dağlarla kaplı 1720 rakımlı ova üzerinde kurulmuştur. Hınıs İlçesinin tarihi kesin olmamakla beraber İlçenin Kuruluş tarihi M. Ö. 1400 Yılına dayanmaktadır. Uzun süre İranlıların hâkimiyetinde kalan Hınıs, daha sonra Bizans İmparatorluğu'nun hâkimiyetine girmiş, 1071 yılında Selçuklu Hükümdarı Alparslan'ın Malazgirt zaferi ile Selçukluların idaresine geçmiştir. Anadolu Selçukluların son zamanlarında İranlılar Hınıs'ı ikinci kez ele geçirmişler bu devrede İranlılar tarafından Hınıs Kalesi yapılmıştır. Evliya Çelebi'ye göre kale Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan'ın amcası Şah Şapur tarafından kurulmuştur. Hınıs Osmanlı İmparatorluğu'nun büyüme döneminde Osmanlı hâkimiyetine girmiştir. Osmanlı imparatorluğu devrinde iki defa Mutasarıflıkla idare edilmiştir. 1. Dünya Harbi'nde kısa bir süre Rus işgalinde kalmış, 14 Mart 1918 tarihinde düşman işgalinden kurtarılarak Osmanlı topraklarına katılmıştır. Hınıs nüfusu 2017 yılına göre 26.163'dür.

2); İspir

İspir ilçesi Erzurum il merkezinin 143 km kuzeyinde yer almaktadır. İlçenin yüzölçümü 2244 km²'dir. İspir ve çevresi, Doğu Anadolu'yu Doğu Karadeniz kıyılarına ve Kafkaslara bağlayan, tarihin çeşitli dönemlerinde askeri ve ticari amaç ile kullanılan doğal ve tarihi yollar üzerindedir. Özellikle Serçeme Boğazı-ispir güzergahında bulunan çok sayıdaki kale ve garnizon, burasının eskiden beri kullanılan bir anayol olduğunu göstermektedir.1990'lı yıllardan itibaren İspir nüfusu özellikle Türkiye'nin batısındaki kentlere göç vermeye başlamıştır. İspir nüfusu 2017 yılına göre 14.469'dur.

3); Oltu

1071 Malazgirt Zaferi'nden sonra Alp Arslan'ın komutanlarından Ebu'l-Kasım Erzurum yöresinde Saltuklu Beyliği'ni kurunca, 1080 arihinde Emir Ahmet Oltu'yu işgal ederek Türklerin eline geçmesini sağlamıştır. 1878 Ayastefanos Antlaşması ile Oltu Rusya'ya bırakılmıştır. 1917 Bolşevik İhtilali ile Ruslar çekilirken burasını Ermeniler'e bırakmıştır. 1918 yılında işgalden kurtulmak amacıyla Oltu İslam Komitesi kurulmuş ve 25 Mart 1918'de Ermeniler sınır dışı edilmiştir. Bu tarih Oltu' nun kurtuluşu olarak kutlanmaktadır. Kurtuluş mücadelesi sonrası kurulan Oltu Şura Hükümeti 17 Mayıs 1920' de Hatay'ın anavatana iltihaki gibi TBMM Hükumetine katılmıştır. . Oltu nüfusu 2017 yılına göre 31.001'dir.

4); Pasinler

Erzurum ilçesi Pasinler bölgede Hasan Kale olarak da adlandırılır. Erzurum il merkezine 40 km uzaklıktadır. Tarihi İpek Yolu'nun üzerindedir. Kalesi, şifalı kaplıcaları, maden suları ve patatesi ile ünlüdür. Pasinler nüfusu 2017 yılına göre 29.302'dir.

5); Tortum

İspir'den Erzurum'a giden yol ile Narman ve Oltu vadisini doğuya bağlayan bir kavşak konumunda olması sebebiyle önemli bir yere sahip olan Tortum'un, tarihi oldukça eskiye dayanmakta ancak yörede ilk yerleşimin ne zaman ve kimler tarafından yapıldığı hakkında kesin bilgi bulunmamaktadır. Bununla beraber Tortum yakınlarında yapılan Arkeolojik araştırmalar, yörenin Prehistorik bir yerleşme özelliği sergilediğini ve Karaz Kültürü'ne dahil olduğunu göstermektedir. Tortum nüfusu 2017 yılına göre 14.391'dir.