Texier'nin 'Morgov Sarayi' Dedigi Tarihi Eser Yakutiye Medresesi Mi?

Anadalou'da, dogunun en köklü tarih ve kültür sehri Erzurum, sirlariyla arastirmacilarin çalismalar yürüttügü diyarlardan biri oluyor.

Bu arastirmalardan biri 'Kurtulusun 100. Yilinda Fotograf ve Belgelerle Erzurum' kitabinda Prof. Dr. Murat Küçükugurlu ve Arastirmaci Murat Türker Tüfekçi katkilariyla gözler önüne serilmis. Kitap incelendiginde, 'Erzurum'a dair neler neler varmis' demeden insan geçemiyor.

Bu çalismalardan bizler sizlere Cumhuriyetin ilk yillarinda askeri park olarak kullanilan Morgov Kislasindan (Morgov Sarayi) bahsedecegiz. Bir çok Erzurumlunun pek bilgi sahibi olmadigi Morgov Sarayi hakkinda bilgi verilmeyen kaynakta bir kaç görsel paylasilmis. Görsellerin biri eskeri park olarak karsimiza çikarken bir diger fotograf karesinde ise 'Texier'nin 'Morgov Sarayi' dedigi Yakutiye Medresesi 1840' notu dikkat çekiyor. Bu not ile Morgov Sarayinin Yakutiye Medresesi oldugu anlasiliyor.

Günümüzde Yakutiye Medresesi

Erzurum Merkez Yakutiye ilçesinde bulunan medrese günümüzde, Türk Islam Eserleri Ve Etnografya Müzesi olarak kullaniliyor.

Yakutiye Medresesi Ilhanli hükümdari Sultan Olcayto döneminde Gazan Han ve Bolugan Hatun adina, Hoca Yakut Gazani tarafindan 1310 yilinda yaptirilmistir. Anadolu'daki kapali avlulu medreselerin en büyügü olan Yakutiye Medresesi plan düzeni, dengeli mimarisi ve iri motifli süslemeleri ile Erzurum'un en gösterisli yapilarindan biridir. Yapinin taç kapisi cepheden disa tasmaktadir. Dört eyvanli iç mekânda bulunan dikdörtgen avlunun orta bölümü mukarnasli bir kubbe ile diger kisimlari ise sivri kemerli besik tonozlarla örtülüdür. Taç kapinin yan yüzlerinde, silme kemerle çevrili nisler içinde pars ve kartal motifleri dikkat çekmektedir. Ajurlu bir küreden çikan hurma yapraklari, iki pars ve kartal figürlerinden olusan hayat agaci Orta Asya Türklerinin önemli simgelerini bir araya getirmektedir. Basik kemerli ve oymali olan taç kapinin her tarafini kaplayan bezemeler, muhtesem bir görüntü olusturmaktadir.

Yakutiye Medresesi'nin dogu duvarina bitisik insa edilen kümbet, tugladan yapilmistir. Üzerinde üç penceresi bulunan yapi, külah ile örtülüdür. Avlunun sag ve solunda karsilikli besik tonozlu altisar oda siralanmistir. Bunlardan sag kösedeki odadan ayni zamanda minareye çikilmaktadir. Güneydeki tonozun üzerinde ise bu medreseye vakfedilmis alti köyün ismini içeren vakfiye, mermer üzerine sülüs yazi ile asilmistir, iç içe geçmis geometrik motifler ve çinilerle bezeli minare, kabartma kordonlarla hareketli bir görünüm kazanmistir. Köselerde yer alan kalin gövdeli minarelerden biri çok önceden yikilmis veya hiç yapilmamistir. Bu minarenin kaidesi konik bir külahla kapatilmistir. Ögrenci ve hocalarin odalari sinif ve derecelerine göre belirlenmistir. Bu nedenle her odanin girisinde farkli bir isleme dikkat çekmektedir. 1995 yilinda restore edilen medrese, günümüzde Türk Islâm Eserleri ve Etnografya Müzesi olarak kullanilmaktadir.

Yakutiye Medresesi Türk Islâm Eserleri ve Etnografya Müzesi Ziyaret Saatleri: 08:00-17:00

Yakutiye Medresesi Türk Islam Eserleri ve Etnografya Müzesi Tatil Günleri: Her gün ziyaret edilebilir.

Turizm Türü: Inanç-Kültür Turizmi

Nasil Gidilir: Merkez Cumhuriyet Caddesi güzergahindan yaya olarak gidilebilecegi gibi, Sehrin her noktasindan toplu tasima araçlari ile ulasim saglanabilmektedir.

Adres: Yakutiye Medresesi Yakutiye/ Erzurum

Telefon: 0 (442); 235 19 64

Kaynak: Erzurum Kültür ve Turizm Il Müdürlügü / Erzurum Gezi Rehberi Kitabi Tablet Iletisim Yayinevi / Kurtulusun 100. Yilinda Fotograf ve Belgelerle Erzurum