Erzurum

Sema İle Yeryüzünün Buluştuğu Şehir!

Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesinde yer alan Erzurum, bölgenin en büyük şehirlerden bir tanesi. Dadaşlar diyarı olarak ifade ediliyor. 2 bin rakımda yer alıyor, tarih ve kültür kokuyor.

Sıcak, içten ve samimi insanların yaşadığı bu diyar Türkiye mozaiğinin en renkli parçalarından biri olarak göze çarpıyor. Erurum ağzı olarak ifade edilen yöre dili uzun süre bölgede kalanları etkisi altına alıyor. Eyle bir de bahmışsız ki Erzurumlu gibi gonişirsiz...

İnsanları Sıcakkanlı: 'Senin Canın Yerem Neyidirsen?'

Türkiye genelinde ve dahi Doğu Anadolu'da unutulmak üzere olan komşuluk ilişkilerinin yaşanmaya devam ettiği Erzurum insanlarının sıcakkanlılığı, 'Senin Canın Yerem Neyidirsen?' ifadelerine yansıyor.

Peki Doğunun En Köklü, Tarihi ve Kültürel Şehri Erzurum Nasıl Bir Yer?

Tarih Kokan Bir Şehir!

Anadolu'nun en eski yerleşim merkezlerinden biri olan dadaşlar diyarında yapılan kazılar sonucu Yontma Taş Devri'ne kadar uzanan kalıntılar bulunmuştur.

Karaz, Pulur ve Güzelova'da yapılan kazılarda Erzurum tarihinin Kalkolitik ve Eski Tunç çağına kadar uzandığı görülmüş. Bulunduğu nokta itibariyle coğrafi olarak çok önemli bir şehir.

Şimdiye kadar; Urartular, Kimmerler, İskitler, Hititler, Medler, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Sasaniler, Emeviler, Selçuklular, Moğollar, İlhanlılar, Safeviler ve Osmanlılara ev sahipliği yapmıştır.

Daha sonrasında ise Türkiye Cumhuriyeti'nin milli mücadele ve bağımsızlık hareketinin temelinin atıldığı kongre 23 Temmuz 1919 da Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde Erzurum'da toplamıştır.

Bu bağlamda Erzurum M.Ö 4900'e kadar uzanan bir tarihe sahip...

Erzurum Kültürü, Gelenek ve Görenekleri!

Binlerce yıllık tarihi ile tam bir kültür beşiği olan Erzurum'un şu anki genel kültür yapısı ağırlıklı olarak Osmanlı'ya dayanmaktadır. Gelenek ve göreneklerine sıkı sıkıya bağlı olan Erzurum halkı hem dini hem de milli duyguları yoğun yaşar ve sahip çıkarlar.

Erzurum'da çay içmek bile başlı başına bir kültürdür. Kahvehanelerinde çay söylediğiniz zaman yanında kaşık vermezler mesela. Erzurumlular kıtlama içerler çünkü çayı.

Kesme şeker denilen ve normalden daha sert olan farklı boyutlardaki şekerleri ufak ufak dişinizle kırarak içersiniz çayı. Yanında da limon şart tabi. Erzurum'da çay istemenin bile bir adabı vardır;

Birinci bardak; bi dene çay ver hele...
İkinci bardak; tezele...
Üçüncü bardak; hele doldur...
Dördüncü bardak; doldur daa neye bahisan...
Beşinci bardak; goy hele gardaş goy...
Altıncı bardak; ele yanirem hele doldur...
Çatlama noktasına gelince; yeter cırıldım...

Hediyelik Neler Var!

Erzurum erkekleri tespihlerinden vazgeçmezler.Tespih dediğimiz öyle cami tespihi değil tabi. Erkekliğin şanından olan tespihlerden hani. Altın ve gümüş işlemeli oltu taşı tesbihler Erzurum ile özdeşleşmiştir. Erzurum'a gelip de hediyelik almazsanız çok ayıp edersiniz.

Erzurum'da Ne Yenir?

Erzurum mutfağı kendine has tarzıyla memleketimizde fark yaratan mutfaklardan birisi. Erzurum mutfağının yöresel yemekleri bu şehri sevmeniz için tek başına yeterli.

Cağ Kebabı

Erzurum'un en meşhur lezzeti olan cağ kebabı koyun yada kuzu etinden yapılan bir kebap çeşididir. Görüntü olarak bildiğimiz dönerin yan yatmış haline benzer. Önceden dövülüp terbiye edilen et yatık şekilde odun ateşinde pişirilir. Şişlere takılarak servis edildiği için cağ kebabı ismini almıştır.

Kadayıf Dolması

Erzurum mutfağının en gözde tatlısı. Önce tel kadayıfın içine dövülmüş ceviz içi konularak dolma gibi sarılır. Sonra yumurtaya batırılıp yağda kızartılır, şerbetlenir ve kadayıf dolmanız hazır. Hele birde Muammer Usta'dan yerseniz of ki ne of. Kışın o soğuklarda yanarsınız aman diyelim.

Civil Peyniri

Yağı alınmış çiğ sütten üretilen, Erzurum'a özgü tel şeklindeki peynir türüdür. Sütün bir süre bekletilmesi ile süt belli bir ekşiliğe ulaşır ve civil peynir esas tadını bu ekşilikten alır. Civil peyniri yumuşak bir kıvamdadır ve el ile kolayca tel tel ayrılabilir. Herhangi bir katkı maddesi bulunmaz, tamamen organiktir. Yağsız olduğundan rengi beyazdır.

Geldiğinizde yemeniz gereken Erzurum'un diğer meşhur yöresel yemekleri;

Ayran Aşı, Kesme Aşı, Herle Aşı, Şalgam Dolması, Lalanga, Lor Dolması, Aşotu Çorbası, Hasuta, Erzurum Ketesi, Çiriş yemeği, Dut çullaması, Çaşır, Hingel, Gliko, Pestil Çullaması...

Yöresel Kıyafet!

Erzurum'un köy kadınları ise üçetek ve bindallı denilen yöresel kıyafetleri giyerler.

Bir de ehramları (ihram) vardır tabi. İnce eğrilmiş koyun yününden yapılan ve çok zahmetli aşamalardan geçerek dokunan yöresel bir kıyafettir.

Halk Oyunları!

Erzurum, yöresel halk oyunları bakımından da çok zengindir. “Bar” denilen Erzurum'a özgü halk oyunları, kadın ve erkek barı olarak ikiye ayrılır.

Erzurum yöresi halk oyunları olarak oynanan farklı ritmlerde onlarca çeşit bar havası vardır. Bu oyunlar Erzurum'un yöresel kıyafetleri ile oynanır.

Düğün Adetleri!

Bir de Erzurum düğün adetleri vardır ki fena. Buradan kız alacaksanız işiniz zor.

Şeker başıydı, saçıydı, nişanı, bohçası, düğün hamamı, kına gecesi, yetmedi kısır gecesi, gelin getirme, damat dövme… Şaka bir yana, Anadolu'nun renkli düğün adetleri Erzurum'da yaşatılmaya devam etmekte, davullu, zurnalı, halaylı dillere destan düğünler yapılmaktadır.

Yöresel Spor!

Asırlardır Anadolu'da oynanmakta olan ata sporumuz cirit de Erzurum'un vazgeçilmez sporlarındandır.

Özellikle köylerde yaşayan vatandaşların büyük ilgi gösterdiği Cirit Müsabakaları nedeniyle Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğü tarafından Türkiye'nin ilk cirit stadyumu da 1986 yılında Erzurum'a yaptırıldı.

Erzurum'a Ne Zaman Gidilir?

Erzurum, Türkiye'de kar yağışının, beyazın, soğuğun en yakıştığı şehir. Öyle bir kar yağar ki bu şehre, şair olmakla donup ölmek arasında kalırsınız. O yüzden Erzurum'u gerçek haliyle görmek istiyorsanız bizce Erzurum'a kışın gidilir.

Erzurum Gezilecek Yerler!

Başlıca gezilip görülecek yerleri; Erzurum Kalesi, Aziziye Tabyası, Atatürk Evi Müzesi, Arkeoloji Müzesi, Türk İslam Eserleri Müzesi, Çifte Minareli Medrese, Yakutiye Medresesi, Üç Kümbetler, Rüstempaşa Bedesteni(Taşhan), Çobandere Köprüsü, Daşhane, Tebrizkapı, Tortum Şelalesi, Hasankale, İspir Kalesi, Oltu Kalesi, Tortum Kalesi, Ulu Camii, Bakırcı Camii, Caferiye Camii, Kurşunlu Camii, İbrahim Paşa Camii, Lalapaşa Camii, Muratpaşa Camii, Tarihi Erzurum Evleri, Meryem Ana Kilisesi, Öşvank Kilisesi, Yusuf Ziya Köşkü ve Alaca Höyük gibi arkeolojik alanlardır.

Kış turizmine ve spor aktivitelerine hizmet eden Palandöken Kayak Merkezi, İspir ilçesindeki Çoruh nehri üzerinde yapılan Rafting aktivitesi ayrıca termal su kaynakları açısından oldukça zengin olan Erzurum'da sağlık bakımından rağbet gören Ilıca Termal tesisleri, Hasankale - Pasinler kaplıcası yanı sıra UNESCO adayı Narman Perib Bacaları ve Tortum Şelalesi gezilecek görülecek yerlerdir.

Erzurum'da Hava Şartları!

Erzurum'da 4 mevsim tam manası ile yaşanmaktadır.

Yazın yaylaların eşsiz güzellikleri, sonbaharın tüm renkleri, kışın fırsatları ve ilkbaharın insanlara sunduğu fırsatlar bu şehirde yaşanıyor.

Yaz ayları çok sıcak olmayan bu diyarda, sonbaharda kışa hazırlanan tabiatın renkleri ve aralıklarla süpriz yapan yazdan kalma günleri ile ulaşılan kış, eski soğuk havasını göztermesede bem beyaz örtü ve Palandöken dağının ihtişamı ile sizlere mutlu anlar yaşatıyor. İlkbahar ise yöreye has bitkilerin pazarlarda yer aldığı derelerin güçlü aktığı unutulmaz doğa turlarının yapılacağı bir mevsim olarak karşınıza çıkıyor.

Erzurum'da Sosyal Hayatın Yaşandığı Noktalar!

Erzurum'da Doğunun en büyük alış veriş merkezi MNG AVM'nin yanı sıra FORUM AVM ve PALERİUM AVM sosyal hayatın yoğun yaşandığı yerler.

Ayrıca şehirde tarihi Rüstempaşa Kervan Sarayı bir diğer adı ile Taşhan (Oltu Taşı Ürünler Çarşısı) ve Taşmağazalar ki bu adres genel itibari ile kuyumcuların olduğu bir çarşı nsanların uğrak yerleri arasında geliyor. Bu çarşılar şehrin merkezinde olup çevrelerinde, ayakkabı ve sobacılar çarşısı olarak bilinen Kavaflar Çarşısı, bakır eşyaların satıldığı Bakırcılar Çarşısı, Terzi ve ürünlerinin yanı sıra mobilya malzemelerinin yer aldığı Bit Meydanı, İkinci el eşya ve mobilya mağazalarının yer aldığı Tahtacılar, Hac malzemeleri ve baharatların yanı sıra züccaciyenin yer aldığı Hacılar Hanı bulunuyor.

Erzurum Hakkında Kısa Bilgiler!

Nüfus: Erzurum'un 2020 yılı nüfusu yaklaşık 770 bin kişidir.
Plaka Kodu: Erzurum'un plaka kodu: 25
Telefon Kodu: Erzurum'un telefon kodu 0442
Posta Kodu: Erzurum'un posta kodu: 41000
Yüz Ölçümü: Erzurum'un yüz ölçümü 25.066 km²

Erzurum İlçeleri;

Aşkale, Aziziye, Çat, Hınıs, Horasan, İspir, Karayazı, Karaçoban, Köprüköy, Narman, Olur, Oltu, Pazaryolu, Pasinler, Palandöken
Şenkaya, Tekman, Tortum, Uzundere, Yakutiye...

Erzurum Nerede? Nasıl Gidilir?

Erzurum, Doğu Anadolu Bölgesi'nde bulunan en büyük şehir.

Erzurum'a komşu iller; kuzeyde Rize, Artvin ve Ardahan, güneyde Bingöl ve Muş, batıda Barbut ve Erzincan, doğuda ise Ağrı ve Kars'tır.

Doğu Anadolu'da merkezi bir konumda yer alan Erzurum'a karayolu, havayolu ve demiryolu ile ulaşım mümkün.

Türkiye'nin Dört Bir Yanından Erzurum'a Ulaşım!

Karayolu

İstanbul – Erzurum arası yaklaşık 1300 kilometre ve 15 saat.
Ankara – Erzurum arası yaklaşık 900 kilometre ve 10 saat.
İzmir – Erzurum arası yaklaşık 1500 kilometre ve 17 saat.
Antalya – Erzurum arası yaklaşık 1250 kilometre ve 15 saat.
Van – Erzurum arası yaklaşık 400 kilometre ve 5 saat.
Sinop – Erzurum arası yaklaşık 780 kilometre ve 9 saat 30 dakika.

Erzurum Otogarı Firma Ulaşım Bilgileri:

Dadaş Turizm Erzurum Otogar Tel: 0442 233 95 30
Esadaş Turizm Erzurum Otogar Tel: 0442 233 85 85 - 0442 233 86 86
Ali Osman Ulusoy Erzurum Otogar: 0442 234 24 07
Kamil Koç Erzurum Otogar No:311/39 - Tel: 0442 235 15 62 - 0442 235 25 62
Metro Turizm Erzurum Otogarı No:9 - Tel: 0442 234 45 33 - 0442 233 44 30 - 0442 235 34 55

Havayolu

Erzurum Havalimanı şehir merkezine yaklaşık 13 km. uzaklıkta. Erzurum Havalimanı ve merkez arasında belediyenin sağladığı servislerle ulaşım sağlayabilirsiniz. Havaalanı içerisinde araç kiralama ve taksi hizmetleri de mevcut.

İstanbul'da bulunan Sabiha Gökçen ve İstanbul Havalimanı ile Ankara, Bursa ve İzmir'den Erzurum'a yapılan direkt uçuşlar bulabilirsiniz.
Havalimanı Servis Saatleri: Servis Saatleri İçin Tıklayınız

Erzurum Havalimanı Telefon: 0 (442); 327 28 35

Demiryolu

Erzurum, Doğu Ekspresi demiryolu güzergahında bulunan şehirlerden biridir.

Her gün Ankara – Kars arasından hizmet veren Doğu Ekspresi Treni ile Erzurum'a gidebilirsiniz. Erzurum Tren Garı şehir merkezinde bulunuyor ve ulaşım sıkıntısı yok.

İstasyon çıkışında yürüme mesafesinde şehir içi ulaşımı sağlayan minibüs ve halk otobüslerinden herhangi birini kullanabilirsiniz.

Erzurum Tren Garı Telefon: 0 (442); 234 95 32

Erzurum Belediyesi Web Sitesi: www.erzurum.bel.tr
Erzurum Belediyesi Telefon: 0 (442); 344 10 00

Erzurum Valiliği Web Sitesi: erzurum.gov.tr
Erzurum Valiliği Telefon: 0 (442); 237 50 03

Erzurum'un Gezilecek Yerleri İçin Tıklayınız

Görsel Kaynak: Nihat Kılıçoğulları