Dadaşlar Diyarı Ve Çay!.

Türk Örf ve Adetlerinin Yaşadığı Anadolu'nun Özel Şehirlerinden Erzurum'da Çay Kültürü...

Erzurum'a farklı yörelerden gelen insanlar karşılaştığı kültürel güzellikler karşısında şaşkınlığını gizleyemez. İşte bumlar bir örnek, Kültür tarihinin çınarlarından İhsan Coşkun Atılcan'ın kaleme aldığı 'Çayname' şiiri...

Çayname

Bir mübarek nesnedir ki övülür,
Erzurum'da her şeyden çok sevilir.
Sıra sıra tepsilere çevrilir,
Yakut renkli pırıl pırıl demli çay.

Akar gider Akpınar'ın suları,
Yazıcısı daha birçok pınarı,
Tabakhane, cennet çeşme suları,
İçmezler de "İlle olsun taze çay"

Dilde destan kışları ve Barları.
Yaylasında kısrakları, tayları.
Sularında nefis olur çayları,
Dadaşların tutkusudur burda çay.

Erzurum'un mutfakları düzenli,
Biçim biçim semaverle bezeli,
Eksik olmaz sofrasında ezeli,
Lavaş ekmek, civil peynir, birde çay.

Açma çörek, bohçe kete yenilir.
Yenildikçe daha var mı denilir,
Tazelenir tazelenir verilir.
Ömürleri tazeleyen taze çay.

Ufak ufak kırılmakta şekerler.
Dil üstünde kıtlamasın içerler.
Limon, çayın namusunu lekeler .
Bakiresi bir bardakta sade çay.

Düğün dernek, çalgı ahenk kurulur.
Zurna çalar, davullar vurulur.
Çok bar tutar, dadaşları yorulur,
Her ne molada getiriler demli çay.

Gandara'da söğürtleri gövdeli,
Gövdesinin altı koyu gölgeli.
Küme küme çay içerler neş'eli.
Her muhabbet aleminde vardır çay.

Bir tarafta tarla çayır biçilir,
Bir tarafta buğday saman seçilir,
Şeker yoksa zararı yok içilir,
Kişmiş ile, temas ile orda çay.

Mantı ile turşu yedim yanmışam,
Otuz içtim, şimdi ancak kanmışam,
Semaverin tekendiğin sanmışam,
Tazesinden hele doldur ver bir çay.

Semaverler sıra sıra dizili,
Demlikleri nakış nakış yazılı,
Akşam sabah Erzurum'da hasılı,
Fokur fokur buğu buğu hazır çay.

Şair değil aşinadır fırçaya,
Neler yazdı tiryakisi bu çaya,
Gönül ister düşsem yollara yaya,
Orda içsem birkaç bardak doğru çay,

İçkileri biraz sertçe taşladım,
Çay içmeye kıtlamaya başladım.
İhsan der ki vah ederim, yaşlandım.
Doktor dedi: Açık olsun senin çay.

İhsan Coşkun Atılcan Kimdir?

1917'de Erzurum'da dünyaya gelen İhsan Coşkun Atılcan 90 yılı aşkın yaşamı içinde çok yönlü faaliyetleri, eserleri ve kişiliği ile Erzurum'un bir dönemine iz bıraktı. 1943-1959 yılları arasında Erzurum Lisesi'nde kütüphane memurluğu, yardımcı resim ve yardımcı müzik öğretmenliği yaptı. 1959'da Ankara Kurtuluş Lisesi'ne, 1962'de İller Bankası Genel Müdürlüğü'ne geçti. 1974'te emekli oldu.

İhsan Coşkun Atılcan, makaleler, halk hikâyeleri, sahne eserleri, şiirler ve Erzurum kültürü üzerine dört kitap yazdı. Kitapları "Erzurum Ağzı, Halk Deyimleri ve Folklor Sözlüğü, Erzurum Barları ve Yöresel Giysileri, Erzurum Fıkraları, Erzurum Üstüne Şiirler ve Seçme Yazılar".

Atılcan aynı zamanda resim, müzik, tezyinî sanatlar, tabela, afiş, hat sanatı, karikatür, karagöz, fıkra gibi sanatın farklı alanlarında eserler veren bir sanatçıydı. Atılcan; Çayname, Hıngelname, Çortutuname, Kilername, Seyirname gibi şehir kültürünü mısralara taşıdığı meşhur şiirlerinde sahibiydi.

Görsel Kaynak: Nihat Kılıçoğulları