Erzurum çevresinde inşa edilmiş 21 tabya bulunmaktadır. Erzurum'u doğudan, güneyden ve kuzeydoğudan iki veya üç sıra halinde çevreleyen tabyaların yapılış amacı, doğudan gelecek Rus saldırılarına karşı şehri savunmaktı.

Askeri amaçla yapılan bu yapıların planlarının şekillenmesinde, tabyaların karakteristik özelliklerinin yanı sıra, üzerine inşa edildiği arazinin stratejik konumu da etkili olmuştur. Tabyalar genel olarak Hilal ve yay şeklinde düzenlenmiştir. Ancak bazı tabyaların bu iki gruba uymadığı görülmektedir. Bunlardan I numaralı Aziziye Tabyası U planlı, III numara Aziziye tabyası eliptik, Dolangez Tabyası dört kollu yıldız şeklinde düzenlenmiştir.

Tabyaların ortak özelliği düşman saldırısının geleceği yönlerden, en önemli kalın bir toprak yığınıyla takviye edilmesidir. Üç yönden toprağa gömülü olan tabyalar bu uygulama sayesinde uzaktan fark edilmemektedir. Tabyalar genel bu olarak bir dış avlu etrafına yan yana yerleştirilmiş birimlerden oluşmaktadır. İçerisinde askerlerin barınacağı koğuşlar, cephanelikler, su sarnıçları, mutfak, topçu odaları, pusu odaları ve benzeri birimler bulunmaktadır.