İspir ilçesinde, Çoruh Nehri'nin batı ve güney sınırını çizdiği dik kayalık üzerine kurul­muştur. İspir Kalesi'nin, ilk kuruluşu Urartulara kadar uzanmaktadır.

Olasılıkla M.Ö. I. binde yöreye hâkim olan Hurriler'in de burada kendilerine uygun bir kale oluştur­dukları kabul edilmektedir. Günümüze ulaşan kalenin 12.-13. yüzyıllarda İlhanlılar döneminde yapıldığı düşünülmektedir.

Kale, 16. yüzyılda Kanuni Sultan Süleyman tarafından onarılmıştır. İspir'in dik ve yalçın kayalıktan oluşan iç kalesinde Saltuklulardan kalan bir mescit ile 6.-7. yüzyıllara tarih­lenen bir kilise bulunmaktadır, iç kale ve mescit, tepenin en yüksek yerine bir pırlantalı taç gibi otur­tulmuştur. Dış kalenin şehir tarafındaki duvarları yıkılmıştır.

Kalenin ve kale camisinin duvarlarının alt kısımları, nehirden toplanmış renk renk taşlarla yapılmış, üst kısımlarında ise muntazam kesme taş kullanılmıştır. Kale mescidinin minaresi, aynı zamanda kalenin gözetleme kulesi olarak kulla­nılmıştır.

Kaynak: Erzurum Valiliği, İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü